Βουλή - Αθλητικό νομοσχέδιο: Στην Ολομέλεια οι διατάξεις για την οπαδική βία

Το βράδυ της 31ης Ιανουαρίου ο 20χρονος Άλκης Καμπανός έγινε το τελευταίο θύμα τυφλού οπαδικού μίσους, στην περιοχή Χαριλάου στη Θεσσαλονίκη. O Άλκης Καμπανός δεν ήταν οργανωμένος σε σύνδεσμο, δεν συμμετείχε σε επεισόδια, δεν προκάλεσε.

Σήμερα, σαράντα ημέρες μετά την άγρια δολοφονία του, η Ολομέλεια της Βουλής καλείται να τοποθετηθεί για μία σειρά διατάξεων που καθιερώνουν αυστηρότερη αντιμετώπιση μεμονωμένων ή οργανωμένων πράξεων οπαδικής βίας και επιδιώκουν, σύμφωνα με την κυβέρνηση, την κάθαρση του αθλητικού χώρου από τα κακοποιά στοιχεία που καπηλεύονται το όνομα, την ιστορία και το έμβλημα της κάθε ομάδας.

«Θεσπίζουμε ένα σαφές και αυστηρό πλαίσιο για τη λειτουργία των λεσχών φιλάθλων, που αποσκοπεί αφενός στην πιο αποτελεσματική εποπτεία τους και αφετέρου στην πρόληψη τέλεσης αδικημάτων αθλητικής βίας μέσω της αυστηροποίησης των ποινών. Παρέχουμε τα θεσμικά εργαλεία για την πιο αυστηρή και πιο αποτελεσματική εφαρμογή προγενέστερων ρυθμίσεων για τις λέσχες φιλάθλων, το πλαίσιο ποινών και τα διοικητικά μέτρα κατά της βίας, ώστε να θωρακιστεί το θεσμικό οπλοστάσιο απέναντι σε πράξεις οπαδικής βίας», δήλωσε ο υφυπουργός Αθλητισμού, Λευτέρης Αυγενάκης, ο οποίος εξήγησε ότι αναστέλλεται η λειτουργία των λεσχών φιλάθλων και των παραρτημάτων τους έως τις 31 Ιουλίου, προκειμένου να έχουν τον χρόνο να εναρμονιστούν με τις νέες ρυθμίσεις. «Είμαστε υπέρ της ύπαρξης και νόμιμης λειτουργίας λεσχών φιλάθλων. Άλλο λέσχες φιλάθλων και άλλο ομάδες χούλιγκαν, τραμπούκων ή υποψηφίων δολοφόνων. Δεν έχουν απολύτως καμία σχέση», είπε ο υφυπουργός και κάλεσε τα κόμματα να πουν ξεκάθαρα εάν στηρίζουν την προσπάθεια να αποδοθεί μερίδιο ευθύνης και στις ομάδες και στις διοικήσεις ΠΑΕ, ΚΑΕ ή Ερασιτεχνικών Σωματείων. «Σας ζητώ, με το χέρι στην καρδιά, να μιλήσουμε με πράξεις και όχι με γενικόλογες ευχές, πιστεύοντας ότι θα έχετε πολιτικά ή κομματικά οφέλη απ' αυτήν σας τη στάση», ανέφερε ο κ. Αυγενάκης.

Πληθώρα διατάξεων

Μέχρι σήμερα υπήρξε πληθώρα νόμων και διατάξεων, που επιχειρούσαν την αντιμετώπιση της οπαδικής βίας με μέτρα, κυρίως, κατασταλτικού χαρακτήρα. Κάθε νόμος ή διάταξη, νομοθετική, διοικητική ή πειθαρχικού χαρακτήρα, κινούνταν σε αυστηρότερη κατεύθυνση. Παράλληλα, και ο χαρακτήρας της αστυνομικής εποπτείας μεταβαλλόταν για την αποτροπή των φαινομένων βίας, διαφοροποιείτο, προσαρμοζόταν, αναλόγως της κλιμάκωσης του φαινομένου. Το φαινόμενο της οπαδικής βίας μπορεί να μετατοπίστηκε από τα γήπεδα στις γειτονιές -άλλωστε για μεγάλο διάστημα τα γήπεδα ήταν άδεια λόγω των μέτρων κατά της πανδημίας- όμως συνεχίζει να στερεί ζωές, συνεχίζει να πληγώνει τον αθλητισμό.

Στη συζήτηση που έγινε τις προηγούμενες ημέρες στη Βουλή, πολλές φορές τα κόμματα της αντιπολίτευσης επεσήμαναν πως οι ιδιοκτησίες των ομάδων και τα αθλητικά σωματεία και γνωρίζουν τους τρόπους και έχουν τους τρόπους να συγκρατήσουν τη βία. Υπογράμμισαν, εξάλλου, ότι οι διατάξεις που ψηφίζονται, επί σειρά ετών, δεν καταπολέμησαν τα αίτια του φαινομένου της οπαδικής βίας και γι' αυτό υπήρξε αδυναμία στην αντιμετώπισή της.

Κατά την επεξεργασία του νομοσχεδίου, στην αρμόδια κοινοβουλευτική επιτροπή, «ναι» στο νομοσχέδιο δήλωσε η ΝΔ. «Όχι» δήλωσαν ο ΣΥΡΙΖΑ και το ΚΚΕ. Επιφύλαξη για την τελική στάση τους στην Ολομέλεια δήλωσαν Κίνημα Αλλαγής, Ελληνική Λύση και ΜέΡΑ25.

«Να μπορούμε να φοράμε τη φανέλα της ομάδας μας, να υποστηρίζουμε αυτό που αγαπάμε, να είναι το γήπεδο γιορτή και όχι στίβος μάχης, να πάμε στο γήπεδο χωρίς μαχαίρια, λοστούς και όπλα», σημείωσε η εισηγήτρια της ΝΔ, Έλενα Ράπτη, αναφερόμενη στη στόχευση των μέτρων για την αντιμετώπιση της οπαδικής βίας, η οποία στάθηκε ιδιαίτερα στην καθιέρωση ειδικού ποινικού αδικήματος για όλους όσοι κατά τη διάρκεια των αθλητικών αγώνων έχουν καλυμμένα τα χαρακτηριστικά του προσώπου τους και στην κατάργηση της κατ' εξαίρεση δυνατότητας του δικαστηρίου να διατάξει την αναστολή εκτέλεσης της επιβληθείσας ποινής στον δράστη των πράξεων αθλητικής βίας, ώστε πλέον οι δράστες τέτοιων πράξεων να εκτίουν άμεσα και υποχρεωτικά την ποινή.

«Πρόκειται για μέτρα λαϊκίστικα, αναποτελεσματικά αλλά και επικίνδυνα», τόνισε ο εισηγητής του ΣΥΡΙΖΑ, Κωνσταντίνος Μάρκου, ο οποίος ζήτησε θεσμοθέτηση ειδικής μόνιμης επιτροπής για την παρακολούθηση του φαινομένου της οπαδικής βίας και κατήγγειλε ότι το νομοσχέδιο εισάγει ως ξεχωριστό ποινικό αδίκημα την «κουκουλοφορία» στο γήπεδο, απειλώντας, μάλιστα, με ποινή φυλάκισης μέχρι πέντε χρόνια. Ο βουλευτής κάλεσε την κυβέρνηση να αναλογιστεί τον κίνδυνο, τα αυστηρότερα μέτρα, ως προς τις λέσχες και όχι ως προς τα σωματεία, να οδηγήσουν σε ανεξέλεγκτους πλέον χούλιγκαν που να μη βρίσκονται κάτω από καμία ομπρέλα. Είπε, επίσης, ότι οι ιδιοκτήτες των ομάδων έχουν τους τρόπους να αποβάλουν από τις κερκίδες τα πρωτοπαλίκαρα, δεν το κάνουν, όμως, αφού δεν τους χαλάνε χατίρι οι πολιτικοί με τους οποίους διαπλέκονται.

«Η οπαδική βία απαιτεί επένδυση στην πρόληψη και όχι στην καταστολή. Γι' αυτό και δεν έχει αποτέλεσμα ο νόμος 4809/21 που ψηφίστηκε πριν οκτώ μήνες», υποστήριξε ο ειδικός αγορητής του Κινήματος Αλλαγής, Δημήτρης Κωνσταντόπουλος, πρσθέτοντας ότι «η αυστηροποίηση της νομοθεσίας, δεν είναι λύση», σημειώνοντας, μάλιστα, πως «ενδεχομένως να οδηγεί σε καταστρατήγηση της αναλογικότητας και να προκύψει δυσαναλογία μεταξύ εγκλήματος και ποινής».

«Οι οπαδικοί στρατοί -και μέσα σε αυτούς οι φασιστικές εγκληματικές συμμορίες που δρουν ανενόχλητες και σκορπούν τον τρόμο- είναι σύμφυτα με την επιχειρηματική δράση στον αθλητισμό. Τα φαινόμενα αυτά θα συνεχίσουν να υπάρχουν και θα κυριαρχούν τα μεγάλα επιχειρηματικά συμφέροντα», ανέφερε ο ειδικός αγορητής του ΚΚΕ, Μανώλης Συντυχάκης.

Αν και σημείωσε ότι «το προλαμβάνειν είναι καλύτερο του θεραπεύειν», ο ειδικός αγορητής της Ελληνικής Λύσης, Κωνσταντίνος Μπούμπας, τόνισε ότι το κόμμα του είναι υπέρ ενός αυστηρού πλαισίου και υπέρ της τάχιστης εκδίκασης τέτοιων υποθέσεων.

«Όσο και να αυξήσετε τις ποινές, όσο κι αν αυστηροποιήσετε το πλαίσιο, η βία θα είναι εδώ, γιατί όχι μόνο δεν κάνετε τίποτα για να αντιμετωπίσετε τις αιτίες, αλλά αντιθέτως εφαρμόζετε πολιτικές που την υποθάλπουν», επεσήμανε η ειδική αγορήτρια του ΜέΡΑ25, Σοφία Σακοράφα, συμπληρώνοντας πως θα συνεχίσουν να καθορίζουν τους όρους του παιχνιδιού «όλοι οι μεγαλοπαράγοντες, οι μεγαλοεπιχειρηματίες, που απόκτησαν τον έλεγχο των ομάδων για να αναβαθμίσουν την εξυπηρέτηση των συμφερόντων τους».

Αυστηρότερο πλαίσιο

Το νομοσχέδιο που συζητείται σήμερα στην Ολομέλεια έχει βασικό κορμό τις διατάξεις για την αντιμετώπιση της οπαδικής βίας, σύμφωνα με τις οποίες:

Κάθε αθλητικό σωματείο, τμήμα αμειβομένων αθλητών ή αθλητική ανώνυμη εταιρεία μπορεί να έχει μόνο μία λέσχη και με προϋποθέσεις παραρτήματα. Έδρα της λέσχης θα είναι η έδρα του αθλητικού σωματείου, του τμήματος αμειβομένων αθλητών ή της αθλητικής ανώνυμης εταιρείας, το οποίο θα αναρτά υποχρεωτικά στην ιστοσελίδα του τα στοιχεία της λέσχης για λόγους διαφάνειας και νόμιμης δράσης της. Σε περίπτωση παραβίασης οποιασδήποτε υποχρέωσης που προβλέπεται στον ν. 2725/1999 για τις λέσχες, το υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού μπορεί να ανακαλεί την ειδική αθλητική αναγνώριση, να επιβάλλει διοικητικά πρόστιμα και ποινή διεξαγωγής αγώνων χωρίς θεατές.

Για τη δημιουργία παραρτήματος λέσχης. Απαιτείται προσκόμιση δικαιολογητικών και τουλάχιστον 50 υποψήφια μέλη μόνιμοι κάτοικοι του δήμου όπου ιδρύεται η λέσχη. Αναστέλλεται ή και ανακαλείται η άδεια λειτουργίας λέσχης ή παραρτήματος εφόσον ασκηθεί ποινική δίωξη σε μέλος λέσχης ή παραρτήματος για συγκεκριμένα εγκλήματα αθλητικής βίας.

Αυξάνονται τα κατώτατα και ανώτατα όρια των προβλεπόμενων ποινών για τα αδικήματα της ρίψης αντικειμένων στον αγωνιστικό χώρο ή εναντίον άλλου, για τα αδικήματα της εισόδου στους αγωνιστικούς χώρους με σκοπό τη διατάραξη της ομαλής διεξαγωγής του αγώνα ή την πρόκληση επεισοδίων πριν, μετά ή κατά τη διάρκεια της αθλητικής συνάντησης.

Καθιερώνεται ειδικό ποινικό αδίκημα για όλους όσοι κατά τη διάρκεια των αθλητικών αγώνων έχουν καλυμμένα τα χαρακτηριστικά του προσώπου τους, δυσχεραίνοντας την ανίχνευση και καταγραφή τους από τις συσκευές καταγραφής εικόνας που λειτουργούν εντός των αγωνιστικών χώρων, καθώς και την ταυτοποίησή τους.

Καθιερώνεται η υποχρεωτική επιβολή περιοριστικών όρων στο δράστη εγκλημάτων αθλητικής βίας, όταν η εκδίκαση της υπόθεσης αναβάλλεται για οποιονδήποτε λόγο στην αυτόφωρη ή την τακτική διαδικασία.

Καταργείται η κατ' εξαίρεση δυνατότητα του δικαστηρίου να διατάξει την αναστολή εκτέλεσης της επιβληθείσας ποινής στον δράστη των πράξεων αθλητικής βίας. Πλέον, οι δράστες τέτοιων πράξεων θα εκτίουν άμεσα και υποχρεωτικά την ποινή. Προβλέπεται η απαγόρευση της αναστολής εκτέλεσης της ποινής που επιβλήθηκε και η μετατροπή της στερητικής της ελευθερίας ποινής σε παροχή κοινωφελούς εργασίας.

Συστήνεται, στο υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης, Ψηφιακό Μητρώο Μελών των λεσχών φιλάθλων, με στόχο την πιο αποτελεσματική εποπτεία των αθλητικών σωματείων, των τμημάτων αμειβομένων αθλητών και των αθλητικών ανωνύμων εταιρειών, επί των αναγνωρισμένων λεσχών τους και των οργανωμένων φιλάθλων μελών τους αλλά και τη δυνατότητα άμεσης παρέμβασης στο εν λόγω μητρώο από την Αστυνομική Διεύθυνση Πρόληψης Αθλητικής Βίας.

Επεκτείνεται η δυνατότητα του αρμόδιου οργάνου του υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού να επιβάλει περαιτέρω διοικητικά μέτρα για την αντιμετώπιση φαινομένων βίας που σχετίζονται με τον αθλητισμό. Επίσης, η Διαρκής Επιτροπή για την Αντιμετώπιση της Βίας θα μπορεί να επιβάλει πρόστιμα για επεισόδια εντός ή εκτός αγωνιστικών χώρων, μη παροχή στοιχείων από τα αθλητικά σωματεία, τα τμήματα αμειβομένων αθλητών, τις αθλητικές ανώνυμες εταιρείες, περιπτώσεις παρότρυνσης, υποκίνησης, ενθάρρυνσης ή επιδοκιμασίας επεισοδίων, ρατσιστικών συμπεριφορών, και εν γένει, φαινομένων βίας από τον έντυπο, ηλεκτρονικό Τύπο και από το διαδίκτυο.

Προβλέπεται πως λύεται άμεσα και αυτοδίκαια η σύμβαση μίσθωσης ή παραχώρησης χρήσης ακινήτου για τη στέγαση λέσχες, αν μέσα σε τρεις μήνες από τη σύναψη της σύμβασης μίσθωσης δεν χορηγηθεί στη λέσχη η απαιτούμενη άδεια της αστυνομικής Αρχής. Αναλόγως, επιβάλλεται πρόστιμο και στον εκμισθωτή που μισθώνει ή ανέχεται τη συνέχιση της μίσθωσης χωρίς την απαιτούμενη άδεια της αστυνομικής Αρχής.

Αναστέλλεται από την έναρξη ισχύος του νόμου και μέχρι 31 Ιουλίου 2022 η λειτουργία των λεσχών φιλάθλων, των παραρτημάτων τους, των γραφείων και εντευκτηρίων τους για λόγους δημόσιας τάξης.

Ρυθμιστικό πλαίσιο για τον πνευματικό και ηλεκτρονικό αθλητισμό

Ρυθμιστικό πλαίσιο, με στόχο τη μεγαλύτερη κινητοποίηση και σε πεδία που διαφέρουν από τις κλασσικές μορφές αθλητισμού, εισάγει το νομοσχέδιο «Μέτρα αντιμετώπισης της οπαδικής βίας, ενίσχυση του θεσμικού πλαισίου λειτουργίας των λεσχών φιλάθλων, αθλητικός εθελοντισμός, πνευματικός αθλητισμός, ηλεκτρονικός αθλητισμός (e-sports), εργασιακός αθλητισμός, άλλες διατάξεις για τον εκσυγχρονισμό της αθλητικής νομοθεσίας και λοιπές διατάξεις», που συζητείται σήμερα στην Ολομέλεια.

Με το νομοσχέδιο θεσπίζονται μέτρα πνευματικού αθλητισμού και ορίζεται ως «πνευματικός αθλητισμός» η κάθε μορφή αναμέτρησης μεταξύ αθλητών ή ομάδων, που απαιτεί πνευματική προσπάθεια και μειωμένη φυσική δραστηριότητα, με σκοπό την επίτευξη νίκης, τον πνευματικό ανταγωνισμό και τη βελτίωση της ψυχικής και πνευματικής υγείας. Εισάγονται ειδικές ρυθμίσεις για τα πνευματικά αθλήματα, γίνεται η διάκριση σε επιτραπέζια παιχνίδια στρατηγικής, όπως το σκάκι, και αθλήματα με παιχνίδια καρτών, όπως το μπριτζ. Τα αθλητικά σωματεία που καλλιεργούν πνευματικά αθλήματα εγγράφονται στη Γενική Γραμματεία Αθλητισμού και λαμβάνουν ειδική αθλητική αναγνώριση.

Με τις προωθούμενες διατάξεις ορίζεται ως «ηλεκτρονικός αθλητισμός (e-sports)» η μορφή αγωνιστικού (ερασιτεχνικού) αθλητισμού στο διαδίκτυο, που οι παίκτες, ατομικά ή ομαδικά, προπονούνται και αγωνίζονται με τη βοήθεια ηλεκτρονικών συστημάτων. Ως ηλεκτρονικά αθλήματα νοούνται αυτά που έχουν αμιγώς αθλητικό περιεχόμενο, δηλαδή όσα αποτελούν ψηφιακή αναπαράσταση γνωστού αθλήματος, ατομικού ή ομαδικού, που καλλιεργείται από τις ήδη αναγνωρισμένες αθλητικές ομοσπονδίες, και διακρίνονται σε e-sports με αθλητικό χαρακτήρα, σε παιχνίδια εικονικής πραγματικότητας, με τη χρήση ειδικής μάσκας, και σε παιχνίδια προστιθέμενης πραγματικότητας (Augmented Reality). Ιδίως το κεφάλαιο για τον ηλεκτρονικό αθλητισμό συναντά τις αντιρρήσεις της αντιπολίτευσης που προειδοποιεί την κυβέρνηση ότι σπεύδει να εντάξει στο εθνικό δίκαιο τον ηλεκτρονικό αθλητισμό, την ίδια ώρα που ο εθισμός στα ηλεκτρονικά παιχνίδια βρίσκεται στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας.

Παράλληλα, εισάγεται κανονιστικό πλαίσιο για τη ρύθμιση του αθλητικού εθελοντισμού. Η κυβέρνηση σημειώνει ότι αυτό το πλαίσιο αποτελεί τη βάση για τη διαμόρφωση εθνικής στρατηγικής, για την προώθηση των εθελοντικών δραστηριοτήτων στον αθλητισμό. Με τις προωθούμενες διατάξεις συστήνεται και λειτουργεί ηλεκτρονική βάση δεδομένων, το «Εθνικό Δίκτυο Αθλητικού Εθελοντισμού», στην οποία εγγράφονται οι αθλητικοί εθελοντές και οι εθελοντικές αθλητικές οργανώσεις, που επιθυμούν να προσφέρουν, χωρίς σκοπό οικονομικού κέρδους, στον σχεδιασμό και την υλοποίηση αθλητικών διοργανώσεων. Εισάγεται, επίσης, σύστημα αξιολόγησης των εθελοντών και των εθελοντικών αθλητικών οργανώσεων. Ορίζονται, εξάλλου, τα δικαιώματα του αθλητικού εθελοντή, όπως το δικαίωμα λήψης αποζημίωσης για τα έξοδα που προκύπτουν από την παροχή εθελοντικών υπηρεσιών, καθώς και οι υποχρεώσεις του.

«Κάνουμε το αυτονόητο», έχει δηλώσει για το νέο κανονιστικό πλαίσιο ο υφυπουργός Αθλητισμού Λευτέρης Αυγενάκης, και έχει επισημάνει: «Αναγνωρίζουμε την ανιδιοτέλεια και κυρίως την προσφορά όλων των εθελοντών και δημιουργούμε ένα εργαλείο όπου αφενός οι αθλητικοί φορείς μπορούν να ανακοινώσουν τις αθλητικές διοργανώσεις για τις οποίες ζητούν εθελοντές και αφετέρου όποιος ενδιαφέρεται να προσφέρει εθελοντικά να ξέρει πού θα απευθυνθεί».

Τέλος, θεσπίζονται μέτρα για την αναγνώριση και προώθηση του εργασιακού αθλητισμού και ορίζεται ως «εργασιακός αθλητισμός», το σύνολο των αθλητικών δραστηριοτήτων και προγραμμάτων, που διοργανώνονται εντός ή εκτός του εργασιακού χώρου, με πρωτοβουλία του εργοδότη ή σωματείου εργαζομένων του ιδίου κλάδου ή χώρου εργασίας.