Ακυρώνονται φόροι 90 εκατ. σε 70.000 συνταξιούχους

Άκυρη είναι πλέον η διαδικασία που ακολούθησε η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων (Α.Α.Δ.Ε.) για να επιβάλει σε 70.000 συνταξιούχους φόρους και πρόστιμα συνολικού ύψους άνω των 90 εκατομμυρίων ευρώ για ποσά φορολογητέων αποδοχών των ετών 2000-2012 τα οποία εισέπραξαν καθυστερημένα εντός του 2013, ως αναδρομικά, αλλά δεν συμπεριέλαβαν στις φορολογικές δηλώσεις που υπέβαλαν το 2014 για το 2013, με αποτέλεσμα να μην πληρώσουν γι’ αυτά τους αναλογούντες φόρους εισοδήματος.

Ο λόγος είναι ότι σύμφωνα με οριστική απόφαση που εξέδωσε πρόσφατα το Συμβούλιο της Επικρατείας, σε συνέχεια αποφάσεων διοικητικών δικαστηρίων που εκδόθηκαν το 2019 και το 2020, η διάταξη πάνω στην οποία βασίστηκαν οι υπηρεσίες της Φορολογικής Διοίκησης για να γνωστοποιήσουν στους συγκεκριμένους φορολογούμενους τα ειδοποιητήρια πληρωμής των καταλογισθέντων φόρων και προστίμων είναι ανίσχυρη και μη εφαρμοστέα, καθώς παρέτεινε ως μη όφειλε την προθεσμία παραγραφής των εν λόγω φορολογικών υποθέσεων πέραν της προβλεπόμενης πενταετίας.

Ουσιαστικά, βάσει της πρόσφατα εκδοθείσας απόφασης του Σ.τ.Ε. και των αποφάσεων των διοικητικών δικαστηρίων οι οποίες προηγήθηκαν, τη στιγμή που κοινοποιήθηκαν στους φορολογούμενους τα ειδοποιητήρια οι υποθέσεις τους είχαν υποπέσει ήδη σε παραγραφή!

Ως εκ τούτου, η όλη διαδικασία που εφάρμοσε η Α.Α.Δ.Ε. για να υποχρεώσει τους 70.000 συνταξιούχους σε πληρωμές φόρων και προστίμων για αδήλωτα αναδρομικά των ετών 2000-2012 εισπραχθέντα εντός του 2013 είναι άκυρη, τα καταλογισθέντα ποσά φόρων και προστίμων πρέπει να διαγραφούν και όσα ήδη εισπράχθηκαν από τις αρμόδιες Δ.Ο.Υ. θα πρέπει να επιστραφούν εντόκως στους συνταξιούχους που τα πλήρωσαν.

Μάλιστα, θεωρούνται πλέον άνευ ουσίας και οι νομοθετικές ρυθμίσεις για τη μείωση των προστίμων και των προσαυξήσεων μέχρι το 20% του κύριου φόρου που ψηφίστηκαν εντός του 2020 για την μείωση των επιβαρύνσεων των συγκεκριμένων συνταξιούχων.

Όπως αναφέρεται, ειδικότερα, στο σκεπτικό της απόφασης της Ολομέλειας του Σ.τ,Ε., «η διάταξη του άρθρου 72 παρ. 11 εδ. γ του Κώδικα Φορολογικής Διαδικασίας (ν. 4174/2013), η οποία προστέθηκε με το άρθρο πρώτο υποπαρ. Δ.2 περ. 18β του ν. 4254/2014 και ορίζει ότι η προβλεπόμενη …. προθεσμία παραγραφής του δικαιώματος του Δημοσίου να επιβάλει φόρους και πρόστιμα διακόπτεται με την έκδοση των οικείων καταλογιστικών πράξεων, είναι ανίσχυρη ως αντικείμενη στις αρχές της φανερής δράσης της Διοίκησης και της ασφάλειας του δικαίου και, ως εκ τούτου, μη εφαρμοστέα, με αποτέλεσμα να εφαρμόζονται οι προϊσχύουσες του άρθρου 36 του ΚΦΔ διατάξεις περί παραγραφής, οι οποίες παγίως προέβλεπαν ως προϋπόθεση διακοπής της προθεσμίας παραγραφής της φορολογικής αξίωσης του Δημοσίου την εντός της οικείας προθεσμίας κοινοποίηση της καταλογιστικής πράξης».

Υπενθυμίζεται ότι η Α.Α.Δ.Ε. στο τελευταίο δεκαπενθήμερο του Δεκεμβρίου του 2019 υποχρέωσε τις αρμόδιες Δ.Ο.Υ. να εκδώσουν άρον άρον πράξεις οριστικού προσδιορισμού φόρου και επιβολής προστίμων για όλες αυτές τις περιπτώσεις προκειμένου να αποφευχθεί η παραγραφή τους στις 31-12-2019.

Παραγραφή, η οποία θα επέρχετο λόγω παρόδου της πενταετούς προθεσμίας που είχε το Δημόσιο (από το τέλος του έτους 2014, στο οποίο έπρεπε να είχαν δηλωθεί και φορολογηθεί τα αναδρομικά, μέχρι το τέλος του 2019) προκειμένου να ελέγξει τις συγκεκριμένες υποθέσεις και να επιβάλει φόρους και πρόστιμα.

Οι συνταξιούχοι των περιπτώσεων αυτών όμως έλαβαν γνώση των ποσών των πρόσθετων φόρων και των προστίμων που τούς καταλόγισαν άρον άρον οι αρμόδιες Δ.Ο.Υ., μετά τη λήξη της προθεσμίας παραγραφής, δηλαδή τον Ιανουάριο του 2020.

Στην ουσία, δηλαδή, η κοινοποίηση των πράξεων έγινε μετά τις 31-12-2019 όταν ήδη είχε λήξει η προθεσμία παραγραφής.

Οι πρώτες δικαστικές αποφάσεις-βόμβα που άνοιξαν το δρόμο για να κριθούν άκυρες οι προσπάθειες τις Α.Α.Δ.Ε. να εισπράξει άρον άρον φόρους και πρόστιμα από τους 70.000 συνταξιούχους, εκδόθηκαν από τα Διοικητικά Εφετεία Θεσσαλονίκης και Αθηνών. Με τις αποφάσεις αυτές – δύο από το Δ.Ε. Θεσσαλονίκης (τις υπ’ αριθμόν 759/2019 και 716/2020) και μία από το Δ.Ε. Αθηνών (την υπ’ αριθμόν 734/2020) – κρίθηκε, συγκεκριμένα, αντισυνταγματική η διάταξη της παραγράφου 11 του άρθρου 72 του Κώδικα Φορολογικών Διαδικασιών (ν. 4174/2013), η οποία προβλέπει ότι η παραγραφή του δικαιώματος του Δημοσίου για την επιβολή φόρου ή προστίμου διακόπτεται με την έκδοση των πράξεων προσδιορισμού φόρου ή επιβολής προστίμου, ακόμη κι αν οι πράξεις αυτές κοινοποιηθούν στο φορολογούμενο μετά τη λήξη της περιόδου παραγραφής.

Σύμφωνα με το σκεπτικό των δικαστηρίων, η διάταξη αυτή «οδηγεί σε επιμήκυνση της παραγραφής και αντίκειται στις εξειδικεύουσες την αρχή της ασφάλειας δικαίου διατάξεις των παραγράφων 1 και 2 του άρθρου 78 του Συντάγματος».

Το μείζονος σημασία αυτό θέμα – από την εξέλιξη του οποίου εξαρτάτο η τύχη, όχι μόνο των περιπτώσεων των 70.000 συνταξιούχων με τα αδήλωτα αναδρομικά αλλά και χιλιάδων άλλων φορολογικών υποθέσεων (στις οποίες η συνήθης πρακτική που ακολουθούσαν τα τελευταία χρόνια οι φορολογικές υπηρεσίες βασιζόμενες στις επίμαχες διατάξεις ήταν να εκδίδουν τις πράξεις προσδιορισμού λίγο πριν λήξει η παραγραφή και να τις κοινοποιούν αφού λήξει) – είχε παραπεμφθεί πλέον για οριστική επίλυση στο Συμβούλιο της Επικρατείας.

Και όπως ήταν αναμενόμενο, το Σ.τ.Ε. υιοθέτησε το σκεπτικό των συγκεκριμένων αποφάσεων.

Η εξέλιξη αυτή προκαλεί πλέον νέα διαρροή εσόδων από τον κρατικό προϋπολογισμό, καθώς είναι χιλιάδες οι περιπτώσεις φορολογικών υποθέσεων στις οποίες ακολουθήθηκε η διαδικασία που κρίθηκε πλέον οριστικά ως «αντισυνταγματική», οπότε το Δημόσιο είναι αναγκασμένο να διαγράψει ποσά φόρων και προστίμων ύψους πολλών εκατομμυρίων ευρώ που επέβαλαν οι αρμόδιες φορολογικές αρχές καθώς επίσης και να επιστρέψει όσα καταλογισθέντα ποσά ήδη εισέπραξε με βάση τη συγκεκριμένη διαδικασία.