All Quiet on the Western Front: Μία συγκλονιστική ιστορία πιο επίκαιρη από ποτέ
Μια αλεπού ταΐζει τα νεογέννητα μωρά της. Επικρατεί απόλυτη ηρεμία, ειρήνη, ζωή. Όλα μοιάζουν τόσο φυσιολογικά. Λίγα χιλιόμετρα μακριά κείτονται νεκρά εκατοντάδες ανθρώπινα σώματα, ανεξαρτήτως ηλικίας, χρώματος και εθνικότητας. Εκεί βασιλεύει μόνο ο θάνατος, άμεσο δηλαδή συνώνυμο του πολέμου. Κάπως έτσι ανοίγει η αυλαία του “All Quiet on the Western Front”, της πρόσφατης δηλαδή κινηματογραφικής μεταφοράς του ομώνυμου κλασικού βιβλίου από το Netflix, ενός σύγχρονου γερμανικού επιτεύγματος που έρχεται να μας συγκλονίσει.
Για το Netflix η υπόθεση πρωτότυπου κινηματογραφικού περιεχομένου σε φεστιβαλικό επίπεδο κρατά από τα πρώτα χρόνια της ύπαρξής του. Δεν είναι λίγες οι προσπάθειας της πλατφόρμας να διεκδικήσει μια σταθερή θέση στις υποψηφιότητες των βραβείων “Oscar” τα τελευταία χρόνια, δίνοντας χώρο σε τεράστιους αλλά και άγνωστους δημιουργούς, να διηγηθούν ιστορίες που καθήλωσαν κοινό και κριτικούς. Δεν είναι επίσης άγνωστη η έμφαση της πλατφόρμας στην παραγωγή περιεχομένου από ολόκληρο τον κόσμο, παρακάμπτοντας τα σύνορα της αγγλικής γλώσσας. Με το “All Quiet on the Western Front”, το Netflix συνδυάζει αυτές του τις κατευθύνσεις υπενθυμίζοντάς μας πως οι ακριβές παραγωγές δεν είναι αναγκαίο να συνδέονται αποκλειστικά με “blockbuster” ταινίες.
Τέσσερις φίλοι αποφασίζουν να καταταγούν εθελοντικά στον γερμανικό στρατό το έτος 1917, έναν χρόνο πριν τη λήξη του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου. Για εκείνους, η συμμετοχή στον πόλεμο δεν θα διέφερε από μια απλή εκδρομή. Μια ολόκληρη κοινωνία ζητωκραυγάζει στέλνοντας τα νιάτα της στα χαρακώματα του Δυτικού μετώπου. «Όσοι δεν φτάσετε στο Παρίσι θα μείνετε για πάντα ήρωες στις μνήμες του λαού», τόσο απλά αντιλαμβάνεται μάλλον μια κοινωνία το χαμό των παιδιών της στον βωμό της επέκτασης, της επιτυχίας, της κατάκτησης. Η εκδρομή όμως αυτή θα λάβει μια τελείως διαφορετική τροπή και θα μας θυμίσει για ακόμα μια φορά πως υπάρχει θετική πλευρά στον πόλεμο, στην αφαίρεση της ανθρώπινης ζωής, στα χαρακώματα.
Η ταινία τολμάει και θίγει θέματα που δεν βλέπουμε συχνά στο σύγχρονο “Hollywood”, παρουσιάζοντάς μας τον πόλεμο όχι μόνο μέσα από τις μάχες, αλλά μέσα από τις καθημερινές συζητήσεις των πρωταγωνιστών, τις ανάγκες τους, τα όνειρά τους. Τα αθώα παιδιά από τα χωριά της Βόρειας Γερμανίας καλούνται να συνηθίσουν τη φρίκη του πολέμου, την ίδια στιγμή που πάνω από το κεφάλι του γίνονται διπλωματικές συζητήσεις. Συμφωνίες που έγιναν, που απέτυχαν ή έμειναν στη μέση, προσθέτουν και αφαιρούν με ειρωνικό τρόπο ώρες και μέρες ζωής σε χιλιάδες ανθρώπους στα πεδία της μάχης.
Η ατμόσφαιρα που δημιουργήθηκε για την ταινία είναι τρομακτική, κάτι που αντιπροσωπεύει πλήρως το Δυτικό Μέτωπο και το κάθε πεδίο μάχης σε κάθε εποχή της ανθρώπινης ιστορίας. Η σκηνοθεσία του Έντουαρντ Μπέργκερ καταφέρνει να αποτυπώσει με τον καλύτερο δυνατό τρόπο το κλίμα της εποχής και την αγωνία-φρικαλεότητα της μάχης, με τον Γερμανό σκηνοθέτη να είναι φανερά εμπνευσμένος από το αριστούργημα του Σαμ Μέντεζ “1917” (σε βαθμό όπου κάποιες σκηνές ίσως να έμοιαζαν παραπάνω από όσο θα έπρεπε). Η φωτογραφία του Τζέιμς Φρεντ κινείται καθαρά σε οσκαρικά επίπεδα, δίνοντας στην ταινία την ψυχρότητα που ταιριάζει με τα ερημικά τοπία της διαλυμένης Ανατολικής Γαλλίας και τα σκοτεινά γεμάτα νεκρούς και αρρώστους χαρακώματα.
Ωστόσο την παράσταση κλέβει ο νεαρός Φέλιξ Κάμερερ, που καλείται να ενσαρκώσει τον ρόλο του πρωταγωνιστή της ταινίας Πολ. Ο Γερμανός ηθοποιός κάνει μια ερμηνεία καριέρας η οποία είναι δύσκολο έως αδύνατο να αγνοηθεί από τα διεθνή φεστιβάλ και βραβεία, με τον ηθοποιό να έχει μπροστά του μια χρυσή ευκαιρία για παγκόσμια αναγνώριση.
Συνοψίζοντας, η ταινία “All Quiet on the Western Front”αποτελεί μία “Ναυαρχίδα” του Netflix για τα φετινά Όσκαρ ως αποτέλεσμα εκπληκτικών ερμηνειών, γραφής και σκηνοθεσίας. Η γερμανική αυτή υπερπαραγωγή μπορεί να χαρακτηριστεί και ως η μέχρι στιγμής ταινία της χρονιάς, που έρχεται να μας θυμίσει τη ματαιότητα του πολέμου, σε μία εποχή γεμάτη ανθρώπους που δηλώνουν “έτοιμοι” να βρεθούν ξανά στα χαρακώματα, αγνοώντας τα διδάγματα του παρελθόντος. Σας συνιστώ ανεπιφύλακτα να δείτε αυτή την ταινία και να βάλετε τον εαυτό σας να αναλογιστεί το πόσες ζωές έσβησαν βαθιά σε εκείνα τα χαρακώματα. Άραγε γιατί;