Στρεπτόκοκκος Α: Πώς μεταδίδεται, γιατί είναι επικίνδυνος στα παιδιά, τι θα πρέπει να κάνουν οι γονείς

Είναι πιθανό, η αύξηση τους τελευταίους μήνες των κρουσμάτων από στρεπτόκοκκο της ομάδας Α (GAS) στα παιδιά, να σχετίζεται με την πρόσφατη αυξημένη κυκλοφορία των αναπνευστικών ιών, όπως του ιού της εποχικής γρίπης και του αναπνευστικού συγκυτιακού ιού (RSV), καθώς η συλλοίμωξη με ιό και στρεπτόκοκκο ομάδας Α μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο διεισδυτικής νόσου από GAS.

Η συχνότητα εμφάνισης της φαρυγγίτιδας από GAS (που είναι το πιο συχνό σύμπτωμα) συνήθως κορυφώνεται κατά τους χειμερινούς μήνες και τις αρχές της άνοιξης. Συχνά αναφέρονται κρούσματα σε νηπιαγωγεία και σχολεία.

Ωστόσο, ενώ βρισκόμαστε λίγες ημέρες πριν από την επίσημη έναρξη της θερινής περιόδου, στη χώρα μας καταγράφηκε χθες, Δευτέρα, ο 6ος θάνατος ανήλικου από τη νόσο.

Ποια είναι τα συμπτώματα του στρεπτόκοκκου Α

Ο στρεπτόκοκκος της ομάδας Α (iGAS) είναι η συνηθέστερη αιτία βακτηριακής φαρυγγίτιδας σε παιδιά σχολικής ηλικίας.

Η κλινική εικόνα περιλαμβάνει πόνο στο λαιμό, πυρετό, κεφαλαλγία και σε ορισμένες περιπτώσεις συρρέον ερυθηματώδες εξάνθημα, το οποίο οφείλεται σε μία ή περισσότερες από τις ερυθρογόνες τοξίνες (οστρακιά).

Η φαρυγγίτιδα GAS, όπως ονομάζεται, διαγιγνώσκεται με ταχεία δοκιμασία (rapid test) ανίχνευσης αντιγόνου (strep test) και καλλιέργεια φαρυγγικού επιχρίσματος.

Η αντιμετώπισή της γίνεται με χορήγηση αντιβιοτικών.

Σε σπάνιες περιπτώσεις η λοίμωξη από GAS μπορεί να εμφανιστεί αρχικά με μη ειδικά συμπτώματα (πυρετό, γενική κόπωση, απώλεια όρεξης).

Ειδικά στα παιδιά, μπορεί να προκαλέσει σοβαρή και απειλητική για τη ζωή λοίμωξη που μπορεί να εκδηλωθεί ως βακτηριαιμία, πνευμονία, μόλυνση του δέρματος και των οστών, μηνιγγίτιδα, κυτταρίτιδα, οστεομυελίτιδα, νεκρωτική απονευρωσίτιδα και στρεπτοκοκκικό τοξικό σοκ, σύμφωνα με τον ΕΟΔΥ.

Τα παιδιά με ιογενείς λοιμώξεις όπως η ανεμευλογιά ή η γρίπη διατρέχουν υψηλότερο κίνδυνο να αναπτύξουν λοίμωξη από GAS.

Οι λοιμώξεις από GAS πρέπει να είναι στη διαφορική διάγνωση παιδιών με σοβαρή αναπνευστική λοίμωξη (δηλαδή οι γιατροί να υποψιάζονται και να κάνουν τεστ), ειδικά εάν έχει προηγηθεί ιογενής λοίμωξη και σε άτομα που είναι στενές επαφές κρούσματος οστρακιάς.

Η συνεργασία με το μικροβιολογικό εργαστήριο για τη λήψη δειγμάτων και την τυποποίηση με μοριακές μεθόδους και test ευαισθησίας στα αντιβιοτικά είναι πρωταρχικής σημασίας.

Δεν είναι υποχρεωτική η δήλωση κρουσμάτων με στρεπτόκοκκος Α

Οι λοιμώξεις από GAS και iGAS δεν ανήκουν στο σύστημα υποχρεωτικής δήλωσης νοσημάτων στη χώρα μας και επομένως δεν είναι εφικτό να εκτιμηθεί το συνολικό επίπεδο κυκλοφορίας στην κοινότητα.

Παρόλα αυτά, λόγω της αύξησης των κρουσμάτων GAS διεθνώς, ο ΕΟΔΥ έχει ενημερώσει τα νοσοκομεία, ώστε να δηλώνονται όλα τα περιστατικά και στην Ελλάδα.

Τα πρώιμα δεδομένα τυποποίησης υποδηλώνουν ότι η αύξηση των κρουσμάτων δεν σχετίζεται με ένα συγκεκριμένο ή νέο στέλεχος, ούτε με αύξηση της αντοχής του GAS στα αντιβιοτικά.

Το Ευρωπαϊκό Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (ECDC) εκτιμά επί του παρόντος ότι ο κίνδυνος για το γενικό πληθυσμό GAS είναι χαμηλός, δεδομένου ότι η τρέχουσα αύξηση των περιπτώσεων είναι σχετικά μικρή, τα αναφερόμενα κρούσματα δεν προκαλούνται από νέο στέλεχος και η νόσος αντιμετωπίζεται επιτυχώς με αντιβιοτικά.

Διαχείριση του κρούσματος στο σπίτι

Σε περίπτωση μεμονωμένου κρούσματος διεισδυτικής στρεπτοκοκκικής λοίμωξης στο οικιακό περιβάλλον, πρέπει να ανευρίσκονται οι στενές επαφές του κρούσματος και ειδικά οι στενές επαφές που βρίσκονται σε υψηλό κίνδυνο για νόσηση από διεισδυτική στρεπτοκοκκική λοίμωξη.

Στις στενές επαφές υψηλού κινδύνου συστήνεται η χορήγηση χημειοπροφύλαξης σύμφωνα με τις οδηγίες του πίνακα που ακολουθεί.

Η χημειοπροφύλαξη πρέπει ιδανικά να χορηγείται από το πρώτο εικοσιτετράωρο και όχι πάνω από 10 μέρες μετά από τη διάγνωση του κρούσματος αναφοράς.

Σε ότι αφορά τις στενές επαφές κρούσματος GAS στο οικιακό περιβάλλον που δεν είναι υψηλού κινδύνου για νόσηση, συστήνεται η παρακολούθηση των στενών επαφών για πιθανή εκδήλωση ύποπτων συμπτωμάτων για 30 ημέρες από την επαφή με το κρούσμα.

Οι επαφές με περισσότερες από 24 ώρες συνεχούς έκθεσης σε κρούσμα, διατρέχουν τον υψηλότερο κίνδυνο μόλυνσης, σύμφωνα με τον ΕΟΔΥ.

Εάν εντοπιστούν 2 ή περισσότερα επιβεβαιωμένα κρούσματα GAS στο οικιακό περιβάλλον, συστήνεται η χορήγηση χημειοπροφύλαξης σε όλα τα μέλη του οικιακού περιβάλλοντος μέσα σε 10 ημέρες από τη διάγνωση.

Πώς μεταδίδεται ο στρεπτόκοκκος της ομάδας Α

Ο στρεπτόκοκκος της ομάδας Α μεταδίδεται μέσω στενής επαφής με ένα μολυσμένο άτομο μέσω του βήχα και του φτερνίσματος ή από μια πληγή. Κάποιοι άνθρωποι είναι πιθανό να φέρουν τα βακτήρια χωρίς να αισθάνονται αδιαθεσία ή να παρουσιάζουν συμπτώματα κάποιας λοίμωξης και παράλληλα να μπορούν να τα μεταδώσουν. Ο κίνδυνος εξάπλωσης είναι πολύ μεγαλύτερος όταν ένα άτομο έχει συμπτώματα.

Ποιες λοιμώξεις προκαλεί ο στρεπτόκοκκος της ομάδας Α

Ο στρεπτόκοκκος της ομάδας Α προκαλεί λοιμώξεις στο δέρμα, τους μαλακούς ιστούς και την αναπνευστική οδό. Είναι υπεύθυνος για λοιμώξεις όπως αμυγδαλίτιδα, φαρυγγίτιδα, οστρακιά και μολυσματικό κηρίο μεταξύ άλλων.

Οι λοιμώξεις αυτές σπάνια είναι σοβαρές και τα συμπτώματα υποχωρούν με τη λήψη φαρμακευτικής αγωγής

Τι πρέπει να προσέχουν οι γονείς

Οι λοιμώξεις από στρεπτόκοκκο προκαλούν διάφορα συμπτώματα όπως πονόλαιμο, πυρετό, ρίγη και μυϊκούς πόνους. Εάν το παιδί σας εμφανίζει αδιαθεσία, θα πρέπει να επικοινωνήσετε με τον γιατρό σας.

Ο ΕΟΔΥ συστήνει να επικοινωνήστε με τον γιατρό σας εάν:

• Τα συμπτώματα του παιδιού δεν παρουσιάζουν βελτίωση
• Το παιδί σας τρώει λιγότερο από το κανονικό
• Το παιδί σας παρουσιάζει σημάδια αφυδάτωσης
• Το μωρό σας είναι κάτω των 3 μηνών και έχει θερμοκρασία 38℃ ή είναι μεγαλύτερο από 3 μηνών και έχει θερμοκρασία 39 ℃ ή υψηλότερη
• Το παιδί σας φαίνεται πολύ κουρασμένο ή ευερέθιστο

Πώς μπορούμε να σταματήσουμε την εξάπλωση του στρεπτόκοκκου Α

Η καλή υγιεινή των χεριών και η τήρηση των μέτρων ατομικής προστασίας είναι σημαντική για να σταματήσει η εξάπλωση του παθογόνου.

Μαθαίνοντας στο παιδί σας πώς να πλένει σωστά τα χέρια του με σαπούνι και ζεστό νερό για 20 τουλάχιστον δευτερόλεπτα, να χρησιμοποιεί χαρτομάντιλο για τον βήχα και το φτάρνισμα και να μένει μακριά από τους άλλους όταν αισθάνεται αδιαθεσία, μειώνετε τον κίνδυνο μετάδοσης και νόσησης από λοιμώξεις.