Συντάξεις: Πότε θα δουν οι συνταξιούχοι τις αυξήσεις

Μετά από 12 χρόνια, οι συνταξιούχοι θα δουν τον... μποναμά στους λογαριασμούς τους καθώς την αύξηση του 7,75% θα τη δουν 1.724.713 συνταξιούχοι. Από αυτούς, το 80%-85% θα δουν ακέραια την αύξηση της τάξεως του 7,75%, ενώ η συντριπτική πλειονότητα των υπολοίπων θα δει αυξήσεις που θα ξεπερνούν το 7% αναλόγως του ύψους της προσωπικής διαφοράς που διαθέτουν.

Η αύξηση διαμορφώθηκε βάσει του προϋπολογισμού και προκύπτει από την ανάπτυξη για φέτος αλλά και από τον πληθωρισμό. Έτσι, χιλιάδες συνταξιούχοι θα λάβουν τέλος Ιανουαρίου 2023 με τις συντάξεις Φεβρουαρίου την αύξηση κατά 7,75% στις συντάξεις.

Σημειώνεται ότι λίγο πριν από το τέλος του 2022, υπεγράφη από τον υπουργό Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων Κωστή Χατζηδάκη και τον αναπληρωτή υπουργό Οικονομικών Θεόδωρο Σκυλακάκη η απόφαση για την αύξηση στις κύριες συντάξεις από 1η Ιανουαρίου 2023.

Η νέα αύξηση επηρεάζει:

Ειδικότερα, επηρεάζονται:

• οι ήδη καταβαλλόμενες συντάξεις την 31.12.2022 που έχουν απονεμηθεί πριν την έναρξη ισχύος του ν.4387/2016 και έχουν επανυπολογιστεί.
• οι ήδη καταβαλλόμενες συντάξεις την 31.12.2022 που έχουν απονεμηθεί πριν την έναρξη ισχύος του ν.4387/2016 και δεν έχει ολοκληρωθεί ο επανυπολογισμός τους.
• οι ήδη καταβαλλόμενες συντάξεις την 31.12.2022 που έχουν απονεμηθεί πριν την έναρξη ισχύος του ν.4387/2016 και δεν υπόκεινται σε επανυπολογισμό, δηλαδή οι συντάξεις του π. ΟΓΑ και όσων χορηγούνται από το πρώην Ναυτικό Απομαχικό Ταμείο (Ν.Α.Τ.).
• Οι καταβαλλόμενες από 13.05.2016 και έπειτα, που υπολογίζονται με βάση το ν.4387/2016 και με έναρξη καταβολής έως και 31.12.2022.

Υποβολή αίτησης συνταξιοδότησης

Συντάξεις που θα απονεμηθούν από 01.01.2023, αλλά η ημερομηνία έναρξης καταβολής τους, ανατρέχει με βάση τη νομοθεσία, μέχρι και 31.12.2022, καταλαμβάνονται από τις αυξήσεις, για μηνιαίες συντάξεις από 01.01.2023 και έπειτα. Σημειώνεται ότι η ημερομηνία υποβολής της αίτησης αποτελεί καθοριστικό παράγοντα για τον καθορισμό της έναρξης καταβολής της σύνταξης.

Ειδικότερα, για τις συντάξεις γήρατος και θανάτου, εφαρμογή έχουν οι διατάξεις του άρθρου 1 του ν.4554/2018, ήτοι καταβάλλονται από την 1η ημέρα του επόμενου της υποβολής της αίτησης συνταξιοδότησης μήνα. Άρα, από τις αυξήσεις καταλαμβάνονται αιτήσεις συνταξιοδότησης, με ημερομηνία υποβολής μέχρι και 30.11.2022.

Ως προς τις συντάξεις λόγω θανάτου συνταξιούχου, εάν ο θάνατος επέλθει εντός του Νοεμβρίου 2022, η έναρξη καταβολής της σύνταξης λόγω θανάτου είναι η 1η Δεκεμβρίου, επομένως η τελευταία θα αυξηθεί με βάση το συντελεστή αύξησης συντάξεων ως ήδη καταβαλλόμενη την 31.12.2022.

Ωστόσο, εάν ο ο θάνατος επέλθει εντός του Δεκεμβρίου 2022, η έναρξη καταβολής της σύνταξης λόγω θανάτου είναι η 1η Ιανουαρίου, επομένως η σύνταξη του θανόντος θα αυξηθεί με βάση το συντελεστή αύξησης συντάξεων ως ήδη καταβαλλόμενη την 31.12.2022 και στη συνέχεια θα γίνει η μεταβίβαση, χωρίς περαιτέρω αύξηση.

Προσωπική διαφορά

Παράδειγμα

Σύνταξη με έναρξη καταβολής προ ν. 4387/2016 με αρνητική προσωπική διαφορά

Έστω «παλαιός» συνταξιούχος, προ του ν.4387/2016. Με βάση το προϊσχύον του ν.4387/2016 καθεστώς, ο συνταξιούχος αυτός ελάμβανε καθαρή προ φόρου σύνταξη ύψους 1.070,42€, μετά την αφαίρεση των αναλογούντων κρατήσεων. Η σύνταξή του είναι επανυπολογιστέα με βάση τις διατάξεις του άρθρου 14 του ν.4387/2016.

Με βάση τον επανυπολογισμό και την αναπροσαρμογή των συντάξεων προκύπτει νέο καθαρό προ φόρου ποσό ύψους 1.264,48€. Επειδή το ποσό της απονεμόμενης σύνταξης υπερτερεί του ποσού της σύνταξης που θα απονεμόταν κατά το προϊσχύον καθεστώς, το ποσό της διαφοράς καταβάλλεται στο δικαιούχο ως αρνητική προσωπική διαφορά, βάσει δοσολογίου, η τελευταία δόση του οποίου (5/5) καταβάλλεται την 01.01.2023.

Ο συντελεστής αύξησης της παρ. 4 του άρθρου 14 εφαρμόζεται στο μικτό προ κρατήσεων και προ φόρου ποσό εθνικής και ανταποδοτικής, όπως αυτή έχει διαμορφωθεί 31.12.2022 (Στήλη 2). Δεδομένου ότι πρόκειται για σύνταξη με αρνητική προσωπική διαφορά, χορηγείται η αύξηση όπως φαίνεται στη Στήλη (3). Το δοσολόγιο δεν επηρεάζεται.

Εθνική Σύνταξη

Η εθνική σύνταξη, η οποία μέχρι 31.12.2022 ανερχόταν σε 384€ αυξάνεται από 01.01.2023 σε 413,76 €. Συντάξεις κάθε είδους (γήρατος, αναπηρίας και θανάτου) με έναρξη καταβολής από 01.01.2023 απονέμονται με βάση το ανωτέρω ποσό.

Λόγω της αύξησης του ποσού της εθνικής σύνταξης σε 413,76 €, το ανώτατο όριο για τις κύριες συντάξεις, το οποίο έως 31.12.2022 ανερχόταν σε 4.608€, αυξάνεται από 01.01.2023 αυτόματα σε 4.965,12 €, ενώ το ανώτατο όριο για τις επικουρικές συντάξεις, το οποίο έως 31.12.2022 ανερχόταν σε 1.382,4€, αυξάνεται από 01.01.2023 αυτόματα σε 1.489,54€.

Κατώτατο όριο σύνταξης λόγω θανάτου

Έτη ασφάλισης θανόντος - Κατώτατο Όριο σύνταξης λόγω θανάτου έως 31.12.2022 - Κατώτατο Όριο σύνταξης λόγω θανάτου από 01.01.2023:

• 20 και άνω - 384,00€ - 413,76€
• 19 έτη - 376,32€ - 405,48€
• 18 έτη - 368,64€ - 397,20€
• 17 έτη - 360,96€ - 388,93€
• 16 έτη - 360€ - 387,90€
• 15 έτη και λιγότερα - 360€ - 387,90€.

Βασική Σύνταξη π. ΟΓΑ

Η βασική σύνταξη του π. ΟΓΑ του ν. 4169/1961, η οποία μέχρι 31.12.2022 ανερχόταν σε 360€, από 01.01.2023 αυξάνεται σε 387,90€. Σημειώνεται ότι το άρθρο 12 του ν. 2458/1997, συνεχίζει να ισχύει και τα ποσοστά απομείωσης της βασικής σύνταξης υπολογίζονται από 01.01.2023 επί του ανωτέρω αυξημένου ποσού.

Συντάξεις απασχολούμενων συνταξιούχων γήρατος

Στους εξ ιδίου δικαιώματος συνταξιούχους του e-Ε.Φ.Κ.Α., οι οποίοι έχουν ήδη αναλάβει ή αναλαμβάνουν από της δημοσιεύσεως του νόμου εργασία ή αποκτούν ιδιότητα ή δραστηριότητα υποχρεωτικώς υπακτέα στην ασφάλιση του e-Ε.Φ.Κ.Α., οι ακαθάριστες συντάξεις κύριες και επικουρικές καταβάλλονται μειωμένες κατά ποσοστό 30% για όσο χρονικό διάστημα απασχολούνται ή διατηρούν την ιδιότητα ή τη δραστηριότητα.

Με βάση τα ανωτέρω η αύξηση συντάξεων από 01.01.2023 υπολογίζεται επί του πλήρους ποσού της σύνταξης και το καταβαλλόμενο ποσό, λόγω απασχόλησης συνταξιούχου, προσαρμόζεται.

Συντάξεις λόγω θανάτου μετά την πρώτη 3ετία καταβολής

Με βάση τα ανωτέρω, και οι συντάξεις λόγω θανάτου μετά την πρώτη τριετία καταβολής, καταλαμβάνονται από την αύξηση των συντάξεων, λαμβάνοντας υπόψη και την αύξηση του κατώτατου ορίου της σύνταξης.

Προσωρινές συντάξεις και Προκαταβολές σύνταξης

Με βάση τα ανωτέρω, δεν προβλέπεται αναπροσαρμογή των ήδη καταβαλλόμενων την 31.12.2022 ποσών της προκαταβολής σύνταξης του άρθρου 7Α του ν.4387/2016, του ποσού της προσωρινής σύνταξης των άρθρων 29 και 29Α του ν.4387/2016 και της προκαταβολής σύνταξης του άρθρου 57Α του π.δ. 169/2007.

Εξυπακούεται ότι κατά την οριστική απονομή της σύνταξης, εφόσον αυτή υπάγεται στο πεδίο εφαρμογής του μηχανισμού αναπροσαρμογής συντάξεων, εφαρμόζονται οι σχετικές αυξήσεις από 01.01.2023.

Ως προς την καταβολή αναδρομικών ποσών σύνταξης κατά την οριστική απονομή, επισημαίνεται ότι σε περίπτωση που η έναρξη καταβολής ανατρέχει πριν την 01.01.2023, η σύνταξη απονέμεται με το προ αύξησης ποσό και καταβάλλονται αναδρομικά με βάση αυτό το ποσό έως και 31.12.2022, ενώ τα αναδρομικά που θα αφορούν συντάξεις Ιανουαρίου 2023 και έπειτα, καταβάλλονται στο ποσό που προκύπτει με την αύξηση συντάξεων.

Όσον αφορά τις νέες απονομές προσωρινών συντάξεων από 01.01.2023:

Σύμφωνα με την παρ. 2 του άρθρου 29Α του ν.4387/2016 (προσωρινή σύνταξη για ηλεκτρονικές αιτήσεις συνταξιοδότησης) «2. α) Η προσωρινή σύνταξη λόγω γήρατος υπολογίζεται στο 80% του ποσού της οριστικής σύνταξης, όπως διαμορφώνεται σύμφωνα με τις διατάξεις του ν. 4387/2016 (Α΄ 85)».